Hệ thống thông tin lưu truyền hình ảnh (PACS/RISLink)
- PACS(Pictures archiving and communication system) là hệ thống máy tính và phần mềm chuyên dụng
- Thu nhận, lưu trữ, truyền và hiển thị hình ảnh theo chuẩn DICOM và các thông tin liên quan phục vụ cho công tác chẩn đoán và tra cứu
Giải pháp quản lý tổng thể thông tin khoa chuẩn đoán hình ảnh (CĐHA) PACS/RISLink được phát triển bởi Công ty Việt Ba IT dựa trên nhu cầu quản lý khoa chẩn đoán hình ảnh của các bệnh viện, phòng khám khác nhau. Với kinh nghiệm thực tế thực tế, giải pháp này đã chứng minh được độ tin cậy, chính xác và hiệu quả cao.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
Giải pháp do Việt Ba cung cấp có đầy đủ các chức năng quản lý thông tin bệnh nhân, đặng ký thực hiện dịch vụ và thu nhận hình ảnh từ các thiết bị tạo ảnh DICOM cũng như NON DICOM, tích hợp thống nhất hình thành cơ sở dữ liệu ảnh, một bộ phận quan trọng trong hệ thống thông tin bệnh viện.
PACS/RISLink của Việt Ba IT cũng được thiết kế hết sức mở, cho phép dễ dàng kết nối với các hệ thống thông tin khác. Hệ thống quản trị hỗ trợ đa ngôn ngữ, cho phép hiệu chỉnh giao diện tùy ý.
PACS/RISLink cũng có tính năng WEB View, cho phép người dùng có thể xem, xử lý hình ảnh từ xa thông qua WEB với các công cụ không khác biệt nhiều so với đang thao tác trực tiếp tại các trạm xem ảnh trong bệnh viện. Đây là một công cụ rất hữu ích hỗ trợ công tác chuẩn đoán từ xa hiện nay.
PACS/RISLink cũng cho phép xem ảnh DICOM hay NON DICOM trên cơ sở giao diện hoàn toàn tiếng Việt, với các hướng dẫn chi tiết thuận lợi cho người sử dụng.
II. ĐẶC TÍNH CHI TIẾT CỦA HỆ THỐNG
1. Công nghệ
- Module RISLink được xây dựng trên công nghệ Microsoft theo mô hình 2 lớp (client/Server)
- Quản lý CSDL tập trung bằng hệ quản trị SQL 2005/2008
- Ngôn ngữ lập trình .NET 2008 với giao diện thân thiện, nhiều tiện ích, cho phép thay đổi theo yêu cầu của người sử dụng
- Được thiết kế theo hướng module hóa, cho phép mở rộng tính năng dễ dàng, kể cả đội ngũ phát triển của các đơn vị triển khai. Mỗi nhóm chức năng trong hệ thống được xây dựng trên 1 project và được triển khai dưới dạng một DLL – thư viện động (Có thể sử dụng ngôn ngữ bất kỳ thuộc dòng .NET như: VB.NET, C#, J#,…). Khi chạy, chương trình quản trị sẽ kích hoạt các chức năng được yêu cầu.
- Hệ thống được xây dựng dựa trên chuẩn DICOM nên có thể tích hợp dễ dàng với các hệ thống CNTT tuân theo chuẩn này
- Sử dụng bộ công cụ chuyên dụng hàng đầu thế giới để hỗ trợ các tính năng xử lý ảnh DICOM cũng như NON DICOM.
2. Các tính năng chính
Hệ thống PACS/RISLink bao gồm 04 Module chính như sau:
– Module kết nối thiết bị (Việt Ba DICOMWorkList và giải pháp PACS)
– Module xử lý ảnh (Việt Ba DICOMViewer, giải pháp xử lý ảnh chuyên dụng)
– Module quản lý thông tin bệnh nhân
– Module kết nối với các hệ thống thông tin quản lý bệnh viện, phòng khám (HIS, CIS,…)
3. Mô hình thiết kế
Mô hình của một hệ thống kết nối khoa chuẩn đoán hình ảnh đầy đủ như sau:
Mô hình thiết kế hệ thống
Mô hình luân chuẩn thông tin CĐHA trong bệnh viện có sử dụng PACS/RIS
Diễn giải các thành phần của hệ thống:
3.1.Tính năng PACS (Picture Archiving and Communication System):
- Hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh (PACS) là một hệ thống máy tính và phần mềm chuyên dụng được sử dụng để thu nhận, lưu trữ, truyền và gọi ra các hình ảnh và các thông tin liên quan phục vụ cho chẩn đoán và tra cứu
- Mô hình kết nối của hệ thống PACS
- Các tính năng cơ bản của PACS:
- Tự động thu thập hình ảnh theo chuẩn DICOM từ các modality (thiết bị tạo ảnh) như X-Quang kỹ thuật số, CT, MRI, nội soi, siêu âm,….
- Lưu trữ hình ảnh thu thập được trên máy chủ PACS theo chuẩn DICOM
- Truyền hình ảnh đến các hệ thống hiển thị, quản lý khác: Máy in DICOM, DicomViewer,…
- Với các công nghệ lưu trữ hiện đại thì kho dữ liệu hình ảnh trên hệ thống PACS sẽ được quản lý, lưu giữ, truy xuất phục vụ nhu cầu tra cứu, nghiên cứu, đào tạo,… rất nhiều năm theo yêu cầu của người quản lý.
- Hệ thống PACS do Việt Ba cung cấp có đầy đủ các tính năng của một PACS hoàn chỉnh, đồng thời có thêm các tính năng hỗ trợ việc thu nhận, xử lý các ảnh NON DICOM (Không tuân theo chuẩn), chuyển đổi các hình ảnh này sang định dạng DICOM để tích hợp vào hệ thống quản lý chung
3.2.Tính năng RIS (Radiology Information System)
- Hệ thống quản lý khoa chuẩn đoán hình ảnh (RIS) là hệ thống máy tính và phần mềm chuyên dụng được sử dụng để quản lý sổ sách, báo cáo, lưu trữ, thống kê, lập kế hoạch về bệnh nhân, quản lý cơ sở vật chất của bệnh viện, quản lý công việc chuyên môn của các bác sỹ khoa CĐHA…Hệ thống này cần có khả năng kết nối tới PACS cũng như HIS
- Triển khai tại bộ phận đăng ký dịch vụ, hành chính, quản lý của khoa chuẩn đoán hình ảnh
- Hệ thống RISLink do Việt Ba xây dựng nên có tính tương thích cao với các hệ thống CNTT khác trong bệnh viện cũng như các thói quen sử dụng của người Việt. Hệ thống có giao diện tùy biến, cho phép chọn ngôn ngữ Tiếng Việt và một ngôn ngữ bất kỳ khác nên rất phù hợp với nhiều đối tượng sử dụng khác nhau.
- Mô hình luân chuyển thông tin của hệ thống:
- Hệ thống này cơ bản gồm các chức năng sau:
- Quản lý tiếp đón, đăng ký bệnh nhân tại khoa: Cho phép bộ phận hành chính của khoa CDHA cập nhật các thông tin hành chính và các chỉ định dịch vụ cho bệnh nhân đăng ký trực tiếp tại khoa
- Kết nối với các hệ thống khác như HIS (Thông tin hành chính và lệnh chụp của bệnh nhân, kết quả thực hiện dịch vụ, kết quả chuẩn đoán,…). Chức năng này giúp cho bộ phận hành chính tại khoa không phải mất công nhập liệu lại thông tin hành chính và các chỉ định dịch vụ của bệnh nhân nếu đã được ghi nhận tại các bộ phận đăng ký chung của bệnh viện
- Chuyển các thông tin hành chính và lệnh chụp vào các modality: Hệ thống này có các tính năng cho phép kết nối với các thiết bị chuẩn đoán hình ảnh để tự động chuyển thông tin bệnh nhân vào thiết bị có chuẩn DICOM WORKLIST. Với tính năng này, hệ thống RISLink sẽ giúp giảm thiểu tối đa thời gian vận hành thiết bị của kỹ thuật viên, giúp kỹ thuật viên không cần phải nhập lại thông tin bệnh nhân (tên, tuổi, địa chỉ, vị trí chụp,…) vào thiết bị. Tính năng này cùng với tính năng kết nối HIS giúp đảm bảo một quy trình quản lý khép kín trong công tác chuẩn đoán hình ảnh của bệnh viện.
(Danh sách bệnh nhân thông qua RISLink bằng DICOM WORKLIST chuyển vào hệ thống DR của CANON)
- Thống kê, báo cáo phục vụ công tác quản lý của khoa CDHA: Hệ thống cho phép thực hiện tổng hợp báo cáo theo nhiều tiêu chí (Đối tượng, dịch vụ,…). Đồng thời cho phép hiển thị theo nhiều dạng báo cáo khác nhau (đồ thị, danh sách,…)
- Kết nối với hệ thống PACS để tra cứu theo dõi tình hình thực hiện dịch vụ, các kết quả chuẩn đoán. Thông tin về tình trạng xử lý của hình ảnh cũng có thể ngay lập tức được chuyển về các hệ thống quản lý khác (quản lý phòng khám, viện phí,…) để tính toán chi phí chung cho bệnh nhân. Ngay sau khi hình ảnh được thu thập thì hệ thống PACS cũng chuyển toàn bộ các hình ảnh này cùng các kết quả chuẩn đoán của bác sỹ CĐHA tới các trạm xem ảnh của các bác sỹ lâm sàng để hỗ trợ công tác khám chữa bệnh cho bệnh nhân được nhanh chóng, chính xác.
(Giao diện chọn bệnh nhân và hiển thị hình ảnh của bác sỹ chuẩn đoán hình ảnh và bác sỹ lâm sàng)
3.3. Tính năng hiển thị hình ảnh DICOMVIEWER
- Phần mềm hiển thị hình ảnh DICOM (DICOMVIEWER) là phần mềm chuyên dụng cho phép hiển thị, xử lý các hình ảnh theo chuẩn DICOM
- Mục đích : Sử dụng cho các trạm xem ảnh của bác sỹ chuẩn đoán cũng như bác sỹ cận lâm sàng. Phù hợp với việc triển khai nhân rộng cho các khoa phòng trong Bệnh viện
- Phần mềm DICOMVIEWER do Việt Ba xây dựng có giao diện hoàn toàn bằng tiếng Việt nên rất dễ hiểu và dễ sử dụng đối với người dùng. Module này đáp ứng được đầy đủ tính năng của một phần mềm xử lý hình ảnh theo định dạng DICOM.
- Hiển thị hình ảnh (1 page(frame) hoặc Multipage) theo chuẩn DICOM hoặc NonDICOM.
- Hỗ trợ rất nhiều tính năng xử lý ảnh như :
- Các hiệu ứng : Zoom ảnh ; điều chỉnh độ sáng tối, độ tương phản ; Chế độ kính lúp, stack, offset…
- Khoanh vùng trên ảnh : hình vuông, tròn,ellipse, hình tự do, magicwand,…
- Chèn ký hiệu lên ảnh : Mũi tên, văn bản, thước kẻ, góc, các hình đa giác,…
- Ghép ảnh
- Tính năng cho phép sửa thông tin của bệnh nhân có trong file Dicom như : Patient_ID, Patient_Name,Patient_Adress…
- Các tính năng xử lý ảnh nâng cao
- Tính năng Multi View: cho phép cùng lúc có thể hiển thị, xử lý nhiều hình ảnh khác nhau.
- Hỗ trợ việc kéo thả file ảnh vào ứng dụng cũng như các chế độ cắt, dán thông thường hay dùng trong windows như : Ctr+V=dán ảnh,Ctrl+X=cắt ảnh,…
- Hỗ trợ một loạt phím tắt để người dùng có thể dễ dàng thao tác các chức năng như : xoay ảnh, lật ảnh, xóa frame,…
- Một đặc điểm nổi bật nữa của Module này là khả năng chuyển đổi các ảnh theo định dạng NON-DICOM sang định dạng DICOM thu thập được từ các thiết bị không hỗ trợ chuẩn này (Tính năng DICOM CONVERTER). Và từ các hình ảnh theo chuẩn DICOM sẽ cho phép in ra các máy in DICOM chuyên dụng hoặc các thiết bị ngoại vi khác như máy in thông thường, CD/DVD, USB,…. Tính năng này đã mở ra một hướng mới, giảm thiểu công tác in, tráng phim qua đó giảm chi phí giá thành của dịch vụ.
- DICOMVIEWER cũng có cả tính năng cho phép lưu ảnh ra các định dạng file khác nhau hoặc ghi ra đĩa CD/DVD cho bệnh nhân
- Ngoài ra, Module này không chỉ có các tính năng xử lý ảnh DICOM mà còn có thể xử lý cả các ảnh theo các chuẩn NONDICOM thông thường (JPEG, BITMAP,…). Cung cấp cho người dùng một giải pháp xử lý ảnh tương đối hoàn chỉnh.
3.4.Hệ thống xử lý ảnh chuyên dụng (option)
- Phần mềm xử lý ảnh DICOM chuyên dụng thực chất là phần mềm hiển thị và xử lý DICOM (DICOMVIEWER) nhưng được tích hợp thêm nhiều tính năng xử lý ảnh phức tạp, phục vụ công tác chuẩn đoán, nghiên cứu chuyên sâu của bác sỹ chuẩn đoán hình ảnh.
- Ngoài các tính năng của một DICOMVIEWER thì hệ thống này còn có các tính năng nâng cao :
- Tái tạo, xử lý ảnh 3 chiều (3D)
- Bóc tách ảnh
- Hỗ trợ đa hiển thị trên nhiều màn hình
- Nhận dạng giọng nói (Speech Recognition)
- ….
3.5. Hệ thống hỗ trợ chuẩn đoán từ xa WEBVIEW (option)
- Đây là một công cụ rất hữu ích phục vụ chuẩn đoán từ xa, nghiên cứu, đào tạo cũng như hỗ trợ cho các tuyến không có các bác sỹ chuẩn đoán giỏi
- Hình ảnh sau khi được thu nhận vào hệ thống PACS có thể được cung cấp cho các bác sỹ từ xa qua mạng Internet. Các bác sỹ chỉ cần được cung cấp tên, mật khẩu đăng nhập vào hệ thống là có thể truy xuất, hiển thị, viết các báo cáo bằng Tiếng Việt cho các hình ảnh trên hệ thống
- Đối với các bác sỹ chuẩn đoán thì tính năng của WEBVIEW không khác gì một DICOMVIEWER. Nó cho phép bác sỹ thực hiện đầy đủ các tính năng xử lý thông thường. Bên cạnh đó, Việt Ba cũng đã triển khai các giải pháp cho phép các bác sỹ có thể thực hiện chuẩn đoán bằng các thiết bị điện thoại cầm tay thông minh (smartphone) như iPAD, Samsung Galaxy,…
- Mô hình tổng thể của hệ thống hỗ trợ chuẩn đoán từ xa :
3.6. Hệ thống ghi đĩa CD/DVD chuyên dụng(option)
- Bên cạnh việc ghi hình ảnh ra đĩa CD/DVD trực tiếp từ hệ thống DICOMVIEWER, đối với các trường hợp phải ghi đĩa với số lượng lớn, hệ thống PACS/RISLink cũng cho phép tích hợp thiết bị phần cứng với các module phần mềm để tạo công cụ hỗ trợ ghi đĩa hàng loạt.
- Người sử dụng chỉ việc lọc danh sách cần ghi đĩa và ra lệnh thực hiện. Cánh tay robot của hệ thống phần cứng sẽ tự động gắp đĩa cho vào đầu đọc, ghi hình ảnh kèm module hiển thị và dán nhãn gồm các thông tin hành chính của bệnh nhân (Tên, tuổi, ID, giới tính,…)
- Với hệ thống này đảm bảo việc ghi đĩa CD/DVD được chính xác, nhanh chóng với chất lượng cao.
4. Yêu cầu về thiết bị phần cứng
+ Máy chủ cài đặt : Máy chủ chuyên dụng để cài đặt hệ thống PACS. Cấu hình tùy thuộc số lượng dịch vụ và thiết bị trong Viện.
+ Máy trạm: Sử dụng tại vị trí của bác sỹ chuẩn đoán
- Máy tính PC: CPU 2.4GHz, HDD 200 GB, RAM 2GB
- Màn hình chuyên dụng độ phân giải cao
- SVGA: 256 MB DDR3 256 bits.
- Ổ ghi CD/DVD nếu có nhu cầu ghi đĩa CD/DVD cho bệnh nhân
+ Máy trạm: Sử dụng tại vị trí của bác sỹ lâm sàng và vị trí của bộ phận tiếp đón của khoa (cài đặt hệ thống RISLink, WEBView hoặc DICOMViewer)
- Máy tính PC: CPU 2.4GHz, HDD 200 GB, RAM 2GB
- Màn hình độ phân giải cao
- Ổ ghi CD/DVD nếu có nhu cầu ghi đĩa CD/DVD cho bệnh nhân
+ Mạng LAN và các thiết bị ngoại vi khác:
- Yêu cầu chất lượng cao để đảm bảo tốc độ truyền dữ liệu ảnh có kích thước lớn
- CAT 6 trong cùng tòa nhà hoặc cáp quang giữa các tòa nhà
- Máy in chuyên dụng (nếu sử dụng phương án in kết quả ra giấy).
+ Internet(optional):
- Để phục vụ chuẩn đoán từ xa yêu cầu phải có đường internet với chất lượng khá tốt
- Yêu cầu có địa chỉ IP tĩnh để triển khai web server cho các máy trạm cài webview ở xa
+ Hệ thống lưu trữ chuyên dụng (optional):
- Chỉ đầu tư mua sắm trong trường hợp khối lượng dữ liệu phát sinh lớn, yêu cầu mức độ an toàn, độ sẵn sàng dữ liệu cao.
- Dung lượng lưu trữ và nhu cầu về thời gian lưu trữ ONLINE, OFFLINE theo yêu cầu quản lý của đơn vị triển khai
- Chi phí lớn
5. Các phần mềm/hệ điều hành cần thiết
- Hệ điều hành Server : Windows Server 2003 hoặc 2008.
- Cơ sở dữ liệu server : MS SQL Server 2005
- Hệ điều hành máy trạm : Windows XP / Windows 7.
- MS Word để xuất các mẫu kết quả chuẩn đoán